Memento

Een tijdje geleden zag ik een film die me altijd bij zal blijven. Niet omdat hij emotioneel zo schokkend is, maar omdat je er knopen van in je brein krijgt.

Opmerkelijk is wel weer dat ik er achter kwam dat deze film een geaccepteerde cult status heeft onder mijn studiegenoten. Toen ik dus heel enthousiast ging vertellen dat ik zo'n waanzinnige film had gezien, begon de ene helft te geeuwen, terwijl de andere helft half beschaamd en half verveeld de andere kant op keek. Ik voelde me alsof ik enthousiast was komen vertellen dat er nu zo'n leuk nieuw programma op TV was met sterren en ijs enzo.
Waarschijnlijk was ik net even kinderen aan het opvoeden, in de hype-tijd van deze film.

Maar goed, de film dus. Hij heet Memento en gaat over een man die een klap op z'n hoofd heeft gekregen en daardoor geen korte termijn geheugen meer heeft. Ieder dagdeel (met name als hij geslapen heeft) komt hij tot z'n bewustzijn in een voor hem nieuwe wereld. Hij weet niet waar hij is en waarom, hij herkent geen mensen, hij weet niet wat er van hem verwacht wordt. Een lange termijn geheugen heeft hij nog wel en dat vertelt hem dat zijn vrouw vermoord is.
Nu is onze held niet gering ambitieus. Ondanks zijn handicap wil hij de moordenaar van z'n vrouw vinden, maar hoe doe je dat als je steeds maar alles vergeet. Ik heb het alleen maar met afspraken, soms, en dat is al lastig genoeg.

Hij schrijft daarom alles op. Dikke pakken papier zeult hij mee. En bovendien tatoueert hij dingen op zijn lichaam die echt belangrijk zijn. Hoe dapper de poging en hoe tevergeefs.

Dit boeiende gegeven is al leuk genoeg om een mooie film te maken, maar de makers hebben echt een kunststukje uitgehaald. De film wordt namelijk deels achterstevoren gepresenteerd. Dus als de volgorde van de scenes A-B-C is, krijgen wij ze C-B-A te zien. Je weet dus steeds maar niet wat er aan de scene vooraf is gegaan.
Om de verwarring compleet te maken wordt alles wat vóór A is gebeurd wel in de goede volgorde getoond, maar dan tussen de andere scenes door, in zwart-wit. Dus gewoon van voor naar achter staan de scenes zo: 1-2-3-A-B-C en je ziet: C-1-B-2-A-3.

Gelukkig zijn er maar een stuk of 4 mensen in de film belangrijk en gebeurt er niet zo heel erg veel, anders zou je geheel en al in de knoop raken.

Dat film het allemaal toch net even mooier maakt dan het in werkelijkheid is, bewijst het boek dat ik tegelijkertijd kreeg over Clive Wearing. Deze man leeft en is echt z'n korte termijn geheugen kwijt geraakt aan een ziekte. Zijn agenda is al meer dan 10 jaar lang volgeschreven met kleine notities:

Maandag
9.03 uur: zojuist voor het eerst echt wakker geworden. Ik heb hiervoor niets gehoord, gezien, gevoeld.
9.10 uur: Nu ben ik echt tot volledig bewustzijn gekomen.
9.15 uur (al het bovenstaande doorgestreept): nu pas echt voor het eerst wakker. Ik heb hiervoor niets waargenomen, niets gehoord, niets gevoeld.
...enzovoort

Meer dan 10 jaar lang, om de paar minuten bij bewustzijn komen en niet weten wat er aan de hand is. Het is het ultieme leven in het hier en nu. Het boeddhistisch paradijs.

Ik heb zo mijn twijfels.